ALEKSANDRA LYKOFRON

• Aleksandra 

  Lykofron

  Oprac. Emilia Żybert-Pruchnicka

  Wrocław: ISKŚiO UWr, 2019

  ss. 243

  Format A5

  Oprawa twarda

  ISBN 978-83-946287-8-9

Najtrudniejszy w lekturze, najbardziej skomplikowany pod względem tematyki poemat całej starożytności powstał prawdopodobnie w Aleksandrii, w III w. p.n.e. Jego autorem był przypuszczalnie Lykofron z Chalkis, uznany tragediopisarz i badacz komedii greckiej, członek Plejady Aleksandryjskiej, który oprócz wielu niezachowanych do dzisiaj dramatów stworzył też wielce enigmatyczne dzieło zatytułowane Aleksandra.

Liczący w oryginale 1474 wersy utwór jest literacką wizją upadku Troi oraz jego tragicznych konsekwencji, odmalowanych słowami ogarniętej wieszczym szałem Kassandry, córki Priama i Hekabe. Niezwykłość dzieła polega więc też na tym, że poeta oddaje głos kobiecie, która raz szepcząc, raz krzycząc lamentuje nad losem Ilionu i złorzeczy achajskim najeźdźcom. Z kolei zagadkowość Aleksandry, pełnej gier słownych, skomplikowanych szyfrów skrywających imiona bohaterów, intertekstualnych zabaw, glos, rzadkich wersji mitów, wreszcie opisów jeszcze rzadszych przyczyn (αἴτια [aítia]) powstania poszczególnych greckich i italskich rytuałów, już w antyku zaskarbiła jej opinię „mrocznego poematu”. Do sławy utworu przyczyniło się i to, że Aleksandra szybko trafiła na listę lektur szkolnych zarówno w Grecji, jak i w Rzymie, stając się dzięki temu dziełem klasycznym i powszechnie znanym, budzącym jednak wiele kontrowersji.

Przekład oddawany do rąk Czytelnika jest pierwszym tłumaczeniem Aleksandry na język polski, a przy tym wpisuje się w nurt stale rosnącego zainteresowania utworem na całym świecie. Czyżby Lykofronowa Aleksandra 23 wieki temu przewidziała nasze postmodernistyczne upodobania?