SIEDEM WZGÓRZ RZYMU

Siedem wzgórz Rzymu. M. Terentius Varro. De Lingua Latina 5.41-56. Tekst, przekład, komentarze

Adam Ziółkowski, Konrad Kokoszkiewicz (oprac.)

Warszawa: Sub Lupa, 2013

ss. 189

Format A5

Oprawa miękka

ISBN 978-83-933962-9-0

Z twórczości Marka Terentiusa Varrona (116-27 przed Chr.), najuczeńszego z Rzymian (co najmniej 74 dzieła w 620 księgach, w większości prace naukowe poświęcone wszystkim dziedzinom wiedzy), zachował się krótki traktat o rolnictwie (Res rustica, 3 księgi) i 6 spośród 25 ksiąg o języku łacińskim (De lingua Latina).

Los ten był skutkiem popularności jego dzieł: kilkanaście pokoleń poetów, gramatyków, historyków, erudytów, filozofów i teologów odpisało z nich tak wiele i tyle razy, że w końcu nie widziano sensu, by przepisywać je same. Choć ów „zgon przez absorpcję” sprawił, że treści dzieł Varrona odnajdujemy w całej późniejszej literaturze łacińskiej o ambicjach erudycyjnych, nic nie jest w stanie zastąpić oryginałów, czego dowodem jest ta książka.

SIEDEM WZGÓRZ RZYMU jest wydaniem i tłumaczeniem – wraz z obszernymi komentarzami – partii De lingua Latina poświęconej dawnej onomastyce Miasta. Analiza etymologii nazw wzgórz, dzielnic i mniejszych stref sięgających czasów królewskich i wcześniejszych, stanowi jedyną zachowaną prezentację topografii starożytnego Rzymu i główne źródło do jego wczesnych dziejów, a także daje unikalną możliwość zajrzenia w warsztat antycznego antykwarysty.

Już Cicero pisał do Varrona: „Nas, którzy we własnym mieście tułaliśmy się i błądziliśmy niczym obcy, twoje księgi jakby zaprowadziły do domu, byśmy mogli wreszcie poznać kim i gdzie jesteśmy”; my natomiast, bez tego tekstu, nie wiedzielibyśmy zgoła nic o topografii Rzymu, a nasza wiedza o jego początkach byłaby nieporównanie bardziej mizerna niż jest.